شکنجه تغییر

زمانی مردم به کلماتی چون دانشگاه، دانشکده، دادگستری و شهرداری می‌گفتند اونیورسیته، فاکولته، عدلیه و بلدیه. ما اکنون حاضر نیسیتیم این کلمات را به کار ببریم زیرا صورت‌های فارسی آن‌ها هم شفاف‌اند و هم خوش‌آوا. اما، به درستی، نمی‌دانیم که مردم آن زمان چگونه از عادت خود دست برداشته و به عادتی جدید رسیده‌اند. شاید فرایند این تغییر با شکنجه‌ای برای آنان همراه بوده است. شاید آن‌ها قربانی شده‌اند تا ما راحت‌تر سخن بگوییم. هم اکنون، لغوی معروف‌مان، دکتر شمس‌الدین ادبیب سلطانی، به جای عبارت به طور کلی از معادل فارسی آن (به‌سان همگانی)، استفاده می‌کند. من هر قدر تلاش می‌کنم نمی‌توانم، در جهت پاسداری از زبان فارسی، این عبارت را به کار ببرم. شاید به‌سان همگانی برای آینده زبان فارسی بهتر باشد اما من، به منظور ارتباط آسانتر با خواننده‌ام، به طور کلی را ترجیح می‌دهم. ظاهرا هیچ تغییری بدون قربانی حاصل نمی‌شود.

علی‌ صلح‌جو، نکته‌های ویرایش، ص ۵۱