علامت سؤال

علامت سؤال (؟)
نشانه پرسشی است و کاربردهای آن عبارت‌اند از:

1. پس از جمله پرسشی یا پرسش‌های تأکیدی:
   تا کنون برای رفع نیازهای جوانان روستایی چه اقداماتی صورت گرفته است؟ (جمله پرسشی)
   مگر نمی‌دانی الآن ساعت چند است؟ (پرسش تأکیدی است؛ یعنی می‌داند ولی به قصد تأکید یادآوری می‌کند.)

توجه
در موارد زیر به جای علامت سؤال از نقطه استفاده می‌کنیم:
۱٫ اگر سؤال حالت خواهش یا فرمان داشته باشد: ممکن است فردا شما را ملاقات کنم.
۲٫ سؤال غیر مستقیم باشد (بدون علامت پرسشی): لطفا بگویید در کجا زندگی می‌کنید.
۳٫ صورت سؤال برای حل تمرین باشد: علت تغییرات آب و هوایی را بنویسید.

2. برای نشان دادن حدس، گمان و تردید:
   تلفات این حادثه ۳۵۰ نفر (؟) گزارش شده است.

3. در نقل قول مستقیم،‌ علامت سؤال محفوظ می‌ماند:
   گفت: تا کی این ماجرا ادامه خواهد داشت؟
   اما در نقل قول‌های غیر مستقیم یا در زمانی که پیش از جمله نقل‌شده حرف ربط «که» بیاید، چنان‌که قبلا گفتیم، به جای علامت سؤال، نقطه گذاشته می‌شود:
   ریشی درون جامه داشتم و شیخ هر روز بپرسیدی که چون است و نپرسیدی کجاست.

4. برای نشان‌دادن مفهوم استهزا و تمسخر:
   او واقعا نابغه (؟) است.

توجه
۱٫آوردن نشانه پرسشی به جای علامت تعجب با استفاده از دو یا چند علامت سؤال برای نشان‌دادن تعجب زیاد صحیح نیست.
۲٫ هرگاه چند جلمه سؤالی پشت هم قرار گیرد، اغلب در آخرین جمله، علامت سؤال می‌آید:
خودت بریدی و خودت دوختی و پوشیدی؟

حسن ذوالفقاری، آموزش ویراستاری و درست‌نویسی، ‌صص ۳۹ – ۴۰