کاربرد حرف اضافه نامناسب، حذف حرف اضافه

حرف اضافه بر وابستگی متمم فعل به فعل یا جانشین فعل دلالت دارد. متمم فعل، اگر مفعول صریح باشد، حرف اضافه نمی‌خواهد. برای هر فعلی، حرف اضافه معینی مناسب است. برای بعضی از افعال، بیش از یک حرف اضافه مناسب وجود دارد و فعل با هر یک از آنها معنی دیگری پیدا می‌کند. مثلا پرداختن به … به معنی «مشغول شدن به …» و پرداختن از … به معنی «فارغ شدن از …» است؛ یا نگریستن به … به معنی «نگاه کردن به …» و نگریستن در … به معنی «تامل و تعمق و غور در …» است.

خطا در کاربرد حرف اضافه، به‌خصوص، در مواردی روی می‌دهد که برای دو فعل معطوف به یکدیگر حرف اضافه‌ای آورده شود که تنها مناسب یکی از آنهاست. اینک شواهد:

◊ به بخش بعدی ملاحظه بفرمایید.
♦ بخش بعدی را ملاحظه بفرمایید.

◊ علاقه عمیق دولت و ملت برای توسعه هرچه بیشتر همکاری‌ها ستودنی است.
♦ علاقه عمیق دولت و ملت به توسعه هرچه بیشتر همکاری‌ها ستودنی است.

◊ دورازه‌بان توپ را برای مدافع کناری واگذار کرد.
♦ دورازه‌بان توپ را به مدافع کناری واگذار کرد.

◊ هر نواری را حداقل سالی یک‌بار استفاده می‌کنند.
♦ از هر نواری حداقل سالی یک‌بار استفاده می‌کنند (یا «می‌شود»).

◊ مورخان جرئت به افشای کشف خود کردند.
♦ مورخان جرئت افشای کشف خود کردند. یا: مورخان جرئت کردند که کشف خود را فاش سازند.

◊ دیدگاه او از دیدگاه روان‌شناسان متفاوت است. (خطا به تاثیر از زبان مبدا در ترجمه است)
♦ دیدگاه او با دیدگاه روان‌شناسان متفاوت است.

◊ تفاوت و افزایش ضریب امنیت جابجایی کالا.
♦ نظارت بر امنیت جابه‌جایی کالا و افزایش ضریب این امنیت.

◊ زبان خارجه‌ای که آشنایی دارند.
♦ زبان خارجه‌ای که با آن آشنایی دارند.

◊ ادامه و تاکید بر انجام چنین تمرین‌هایی …
♦ ادامه چنین تمرین‌هایی و تاکید بر آنها …

◊ نمی‌داند که مادرزنش برایش توطئه کرده است.
♦ نمی‌داند که مادرزنش به ضد او توطئه کرده است.

◊ چنین شخص دورگه‌ای نسبت به هر دو نظام فرهنگی احساس بستگی و تعلق دارد.
♦ چنین شخص دورگه‌ای به هر دو نظام فرهنگی احساس بستگی و تعلق دارد.
یا: چنین شخص دورگه‌ای به هر دو نظام فرهنگی علاقه دارد

شواهد متعددی وجود دارد حاکی از آن‌که، به تاثیر زبان ترکی، به جای حرف اضافه «برای»،‌ حرف اضافه «به» نشانده‌اند:

◊ ادیان باطل به قوای طبیعت الوهیت قائل می‌شوند.
♦ ادیان باطل برای قوای طبیعت الوهیت قائل می‌شوند.

◊ ملامتیان برای رسیدن به ذات باری، به ذکر نقشی قائل نیستند.
♦ ملامتیان برای رسیدن به ذات باری، برای ذکر نقشی قائل نیستند.

منبع: نگارش و ویرایش، احمدی سمیعی (گیلانی)‏، صص ۱۹۰ – ۱۹۱