najvayeghalam

sataar khan street
Tehran, 00000 Iran
09120493050
  • آموزش آنلاین ویراستاری
  • 66941285 021
  • 02166420336
New ProjectNew Projectuniversityuniversity
  • ویراستاری
  • پذیرش کار ویراستاری
  • ویرایش کتاب
  • آموزش ویراستاری
  • مدرک ویراستاری
  • چاپ کتاب
  • شرح غزل الا یا ایها الساقی
  • تماس با ما
    • دعوت به همکاری
      • دوره های برگزار شده و تصاویر آن
        • امتیازات نجوای قلم
  • درباره ما
    • آموزش ویراستاری
      • ویرایش و درست‌نویسی
      • دوره‌های جاری
        • دوره‌های سازمان برنامه و بودجه
          • نشانه‌گذاری
      • دستور خط و فرهنگ املایی فرهنگستان
        • درسنامه ویرایش
          • گیومه
اهمیت ترکیب
۹۵/۰۹/۲۸
هرکس هرطور دلش بخواهد می‌نویسد
۹۵/۰۹/۲۸

معیارهای طبقه‌بندی واژه‌های مرکب

واژه‌هایی مرکب را بر حسب سه معیار طبقه‌بندی کرده‌ایم: ساختار، مقوله، روابط نحوی- معنایی میان واژه‌های سازنده.

ساختار واژه مرکب: همه واژه‌های مرکب را متشکل از دو واژه در نظر گرفته‌ایم که ممکن است هر دو به یک مقوله و یا هر کدام به مقوله دستوری متفاوتی تعلق داشته باشند. مثلا واژه آب‌‌انبار از ترکیب دو اسم و واژه آسمان‌خراش از ترکیب یک اسم و یک ستاک حال ساخته شده است.
دلیل اینکه همه واژه‌های مرکب را متشکل از دو واژه در نظر گرفته‌ایم این است که فرایندهای واژه‌سازی به صورت پایگانی عمل می‌کنند؛ به این معنی که بروندادِ هر فرایند می‌تواند به دروندادِ فرایند بعدی تبدیل شود. مثلا واژه خودروشوی هرچند از سه واژه خود، رو، و شوی تشکیل شده اما ساختار آن درست مانند رخت‌شوی است یعنی از یک اسم (خودرو) و ستاک ‌(شوی) ترکیب یافته است. بنابراین، وقتی می‌گوییم واژه‌ای دارای ساختار اسم + اسم است به این معنی نیست که لزوما هر دو اسم بسیط باشند.
برای واژه‌های مرکب در حدود چهل ساختار شناسایی کرده‌ایم؛ نمونه‌های آن: اسم + اسم،‌ اسم + صفت، اسم + ستاک حال،‌ صفت + اسم،‌ صفت + ستاک حال‌، اسم + ستاک گذشته.

مقوله واژه مرکب: هر واژه مرکب، در مقام واحدی واژگانی،‌ به مقوله‌ای دستوری تعلق دارد؛‌ مثلا آب‌انبار اسم است و دلخراش صفت است. همان‌طور که گفتیم واژه‌های مرکب همه مقوله‌های اصلی واژگانی یعنی اسم و صفت و قید و فعل و حرف اضافه و حرف ربط را شامل می‌شود.

روابط نحوی – معنایی میان دو واژه سازنده: در هر واژه مرکب، میان دو واژه سازنده آن رابطه نحوی – معنایی مشخصی وجود دارد. برای مثال، در واژه سپرساز، که از سپر (اسم) و ساز (ستاک حال فعل ساختن) تشکیل شده است، سپر مفعول فعل ساختن است: سپرساز، کسی که سپر می‌سازد. گویشورانِ هر زبان بر حسب همین روابط است که معنی واژه‌های مرکب را درمی‌یابند و واژه‌های جدید می‌سازند.

علاءالدین طباطبایی، ترکیب در زبان فارسی،‌ صص ۱۰ – ۱۱

اشتراک‌گذاری
50
نجوای قلم
نجوای قلم

مطالب مرتبط

هم اندیشی ویرایش

هم اندیشی ویرایش

۹۸/۰۲/۱۳

نمایشگاه کتاب، هم‌اندیشی ویرایش


ادامه مطلب

1 Comment

  1. خرید بک لیتک گفت:
    ۹۷/۰۳/۲۱ در ۱۰:۰۱

    تو زمینه ای که فعالیت میکنید جزو بهترین سایت ها هستید.

    پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

با گذراندن دوره‌ی مورد نظر در موسسه نجوای قلم، بصورت کاربردی آموزش ویراستاری و ... را نه تنها فرا می‌گیرید، بلکه علاوه بر حرفه‌ای شدن در طراحی و صفحه آرایی کتاب و نشریه و...، مدرک معتبر بین اللملی دریافت میکنید.
© تمامی حقوق مادی و معنوی این سایت برای موسسه نجوای قلم محفوظ است . آموزش ویراستاری
  • ویراستاری
  • پذیرش کار ویراستاری
  • ویرایش کتاب
  • آموزش ویراستاری
  • مدرک ویراستاری
  • چاپ کتاب
  • شرح غزل الا یا ایها الساقی
  • تماس با ما
  • درباره ما