نقطه (حسن ذوالفقاری)

نقطه نشانه مکث کامل است و کاربردهای آن عبارت‌اند از:

1. در پایان جمله‌های خبری،‌ امری یا انشایی (جمله‌های غیر سؤالی و غیر عاطفی):
   کمک‌های ایران به سازمان ملل در سال ۱۳۸۳ سه میلیون دلار بوده است.
   ممکن است فعل جمله محذوف باشد: هر که بامش بیش، برفش بیشتر.

2. پس از کوته‌پاسخ‌ها: پرسیدم: «دیدنش رفتی؟» گفت: «بله».

3. پس از علائم اختصاری:
   سال ۳۳۲ ق. م. (قبل از میلاد مسیح)
   سال ۴۲۸ ه. ق. (هجری قمری)
   ه. الف. سایه (هوشنگ ابتهاج)
   (انجمن ملی حمایت کودکان) O.N.P.E

   توجه: هرگاه علائم اختصاری کلمات خارجی با حروف فارسی نوشته شوند، اگر کلمه فارسی دو یا چندحرفی باشد، لازم نیست پس از آن‌ها نقطه بیاید: بی‌بی‌سی (B.B.C.) ولی اگر کلمه فارسی، تک‌حرفی باشد، علامت نقطه می‌آید: دِ. دِ. ت. (D.D.T.)
   بین نشانه‌های اختصاری مشهور می‌توان نقطه نگذاشت: ناتو (NATO)

4. پس از نقل قول غیر مستقیم یا جملات پرسشی غیر مستقیم:
   یکی از خبرنگاران از رئیس جمهور سؤال کرد که سفرش چند روز به طول می‌انجامد.
   اغلب و به اشتباه در پایان چنین جملاتی علامت سؤال قرار می‌دهند.

5. پس از اعداد و حروف فارسی و لاتین برای تفکیک عناوین از یکدیگر:۱
   . الف.
   ۲٫ ب.
   ۳٫ پ.

توجه
در موارد زیر به افزودن نقطه نیازی نیست:
۱٫ علائم اختصاری مشهور:‌ ه ق
۲٫ پانوشت تک‌کلمه‌ای: ۱.motif
در صورتی که پانوشت شکل جمله‌ای داشته باشد،‌ جمله با نقطه پایان می‌پذیرد.
۳٫ شرح عکس‌ها، تصاویر و زیرنویس جدول که شکل جمله ندارد:
جدول ۲٫ نمودار تراکم جمعیت در مناطق شهری
۴٫ عنوان کتاب، مقاله، خبر، حتی اگر جمله کامل باشد: شهری که در آن زیستم
۵٫ جلمه‌ای که بعد از آن «و» می‌آید، نقطه نمی‌خواهد.

حسن ذوالفقاری، آموزش ویراستاری و درست‌نویسی، ‌صص ۲۹ – ۳۰